Resultaten schuldhulpverlening

De resultaten van de schuldhulpverlening beschrijven we aan de hand van een aantal indicatoren: uitstroomresultaten, resultaten van aanvraag schuldregeling en de doorlooptijden van een schuldregeling.

Resultaten schuldhulpverlening

1. Stress-sensitieve dienstverlening
2. Gemiddelde doorlooptijd ‘fase 1’
3. Gemiddelde doorlooptijd ‘fase 2’
4. Uitstroomresultaten schuldhulpverlening 2021-2023
5. Uitstroomresultaten langlopende trajecten 2021-2023
6. Resultaat aanvraag schuldregeling 2021-2023
7. Resultaat jongerenaanpak schuldhulpverlening

Stress-sensitieve dienstverlening

In onze dienstverlening houden we rekening met de wetenschappelijke inzichten over wat langdurige stress door geldzorgen met mensen doet. Aanhoudende stress draagt eraan bij dat mensen meer bij de dag leven, de consequenties van hun handelen minder goed overzien, vaker zaken vergeten, meer moeite hebben met het reguleren van hun emoties en verlangens en minder vertrouwen hebben in het eigen kunnen.

Inwoners zijn beter in staat om de noodzakelijke stappen te zetten naar een schuldenvrij bestaan wanneer wij in de begeleiding rekening houden met de effecten van de langdurige stress en goed kijken naar wat de inwoner aankan.

Daarnaast besteden we aandacht aan de begeleiding van inwoners om hun financiële gezondheid op de lange termijn te waarborgen na uitstroom uit de schuldhulpverlening. Door de verkorting van de looptijd is een goede begeleiding van inwoners nog belangrijker geworden.

Gemiddelde doorlooptijd ‘fase 1’

Een aanvraag minnelijke schuldregeling bestaat uit twee fasen: fase 1, het voortraject waarin de financiële situatie van de cliënt wordt gestabiliseerd, en fase 2, waarin wordt geprobeerd met alle schuldeisers een akkoord te bereiken. Voor beide fases houden we de doorlooptijd in dagen bij.

De doorlooptijd van fase 1 tussen 2020 en 2023 lijkt te stabiliseren. Hiermee komt er een einde aan het stijgende beeld van de afgelopen jaren. De toenemende doorlooptijd had een directe relatie met de toenemende complexiteit van de situatie van inwoners met schulden. Ook het feit dat we vanuit de de stress-sensitieve dienstverlening meer tijd nemen voor de begeleiding van inwoners, speelde een rol in de toenemende doorlooptijd.

Grafiek 6 Gemiddelde doorlooptijd fase 1 (voortraject) en fase 2 (120 dagen traject) in 2020-2023 in Amersfoort.

Gemiddelde doorlooptijd ‘fase 2’

In Amersfoort lag de gemiddelde doorlooptijd van fase 2 op 166 dagen in 2020. In 2023 is dit gedaald naar 152 dagen. Landelijke initiatieven zoals het Schuldenknooppunt dat digitale snelle gegevensuitwisseling mogelijk maakt en het Collectief Schuldregelen waarbij schuldeisers op voorhand akkoord gaan met voorstellen, moeten gaan bijdragen aan een versnelling van de doorlooptijd in fase 2. Stadsring doet mee met deze initiatieven.

Fase 2 mag volgens de gedragscode schuldregeling van de NVVK maximaal vier maanden (120 dagen) duren. In de praktijk is dit voor veruit de meeste schuldhulpverleningsorganisaties in ons land te hoog gegrepen.

Als het minnelijk traject mislukt, wordt doorgaans een verzoek om toelating tot de wettelijke schuldregeling (Wsnp) ingediend bij de rechtbank. Deze aanvraag verlengt de doorlooptijd vaak aanzienlijk. Het dossier moet door Stadsring worden geactualiseerd en het verzoekschrift voor toelating moet worden opgesteld en bij de rechtbank ingediend. Vervolgens moet gewacht worden totdat de rechtbank tijd heeft voor het behandelen van het verzoek.

Algemeen bekend is dat de wachttijden voor rechtszitting de afgelopen jaren sterk zijn gestegen. Ook voor de zittingen in het kader van een Dwangakkoord is dat het geval. Deze situatie heeft ertoe geleid dat we er soms voor kiezen om direct een Wsnp-verzoek in te dienen in situaties waarin een minnelijk traject niet mogelijk is. Dit doen we bijvoorbeeld bij een hoge alimentatieverplichting, als de schuldenlast niet goed vast te stellen is, bij dreigende situaties zoals een ontruimingsvonnis of als je voorziet dat je voor het grootste gedeelte van het schuldenpakket geen akkoord krijgt van de schuldeisers.

Uitstroomresultaten schuldhulpverlening 2021-2023

In de dienstverlening van Stadsring ligt de focus vooral op het realiseren van een zogenaamde totaaloplossing (een ‘schone lei’) voor de schuldenproblematiek. Met een gerealiseerde betalingsregeling of een gerealiseerde aanvraag schuldregeling ontstaat er weer perspectief op een betere, schuldenvrije toekomst. In de afgelopen jaren heeft gemiddeld genomen 46% van de mensen met schulden een langlopend traject positief afgerond. Het gaat hier om een aanvraag schuldregeling, een schuldenstabilisatie of een betalingsregeling.

Tabel 4 Uitstroomresultaten van de schuldhulpverlening aan Amersfoorters in 2021-2023.

Uitstroomresultaten langlopende trajecten 2021-2023

Uit deze cijfers blijkt een duidelijke stijging van het aantal succesvolle schuldregelingen. Daarbij is de inzet op het aanbieden van saneringskredieten een belangrijke factor.

Bij een saneringskrediet zijn schuldeisers eerder geneigd om akkoord te gaan met het voorstel, omdat ze direct worden uitbetaald en de vordering daarna kunnen afboeken. Bij een schuldbemiddeling vinden er hercontroles plaats en gaat de betaling in meerdere keren.

Sinds 2022 kiezen we in principe voor een saneringskrediet, tenzij er redenen zijn om dat niet te doen. Het realiseren van een totaaloplossing (schuld- of betalingsregeling) is gestegen van 48% naar 53%.

Resultaat aanvraag schuldregeling 2021-2023

Bij de meeste schuldregelingen die we opstarten wordt een akkoord bereikt. Bij saneringskredieten is het succespercentage in 2023 zelfs 99%.

Resultaat jongerenaanpak schuldhulpverlening

Sinds de start van de jongerenaanpak in juli 2022 zien we een toename in het aantal jongeren van 18 tot 27 jaar dat zich bij ons aanmeldt. Tegelijkertijd zien we dat het aantal jongeren dat uitvalt in een hulptraject afneemt. De jongerenaanpak heeft dus een positieve uitwerking.

Vóór de komst van de jongerenaanpak vielen jongeren vaak al bij de intake uit, omdat het niet mogelijk is om schulden op te lossen met studiefinanciering of met een wisselend inkomen. Ook sloot de reguliere schuldhulp niet goed aan bij de belevingswereld van jongeren. De jongerenaanpak slaat een brug naar de situatie en leefwereld van jongeren, waardoor trajecten vaker succesvol zijn.

Grafiek 7 Aantal Amersfoortse jongeren in de schuldhulpverlening en het percentage uitval in 2020-2023.